Aktualizacja stanowiska Grupy Ekspertów Polskiego Towarzystwa Okulistycznego w sprawie stosowania nepafenaku w profilaktyce pooperacyjnego obrzęku plamki powstałego wskutek chirurgicznego leczenia zaćmy u chorych na cukrzycę

Chorzy na cukrzycę są obarczeni podwyższonym ryzykiem rozwoju obrzęku plamki po operacji zaćmy.

Nepafenak (dostępny w formie preparatów 0,1-procentowego i 0,3-procentowego) to innowacyjny niesteroidowy lek przeciwzapalny stosowany w okulistyce w celu zapobiegania powstaniu obrzęku plamki po operacji usunięcia zaćmy. Nepafenak oddziałuje przeciwzapalnie i ma pewne właściwości wyróżniające go spośród innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Postać prekursorowa leku ulega hydrolizie do postaci aktywnej – amfenaku – po przeniknięciu przez rogówkę do cieczy wodnistej oraz w aparacie rzęskowym. Cząsteczka nepafenaku jest obojętna elektrycznie i ma właściwości lipofilne. Nepafenak nie akumuluje się w rogówce i nie powoduje jej degeneracji. Ponadto szybciej niż inne niesteroidowe leki przeciwzapalne osiąga wyższe stężenia w cieczy wodnistej. Cechują go wysokie selektywność i aktywność wobec izoformy enzymu COX-2, która pełni kluczową rolę w procesie indukcji inicjującego stanu zapalnego. Nepafenak posiada również unikatowe szlaki dystrybucji: twardówkowy i podnaczyniówkowy. Stosowanie nepafenaku nie wpływa istotnie na wartość ciśnienia wewnątrzgałkowego.

Nepafenak powinien być wprowadzony do terapii przed zabiegiem fakoemulsyfikacji zaćmy. Leczenie należy kontynuować odpowiednio długo, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia późnego obrzęku plamki. Według opinii Grupy Ekspertów Polskiego Towarzystwa Okulistycznego stosowanie nepafenaku w celu zapobiegania powstaniu pooperacyjnego obrzęku plamki po usunięciu zaćmy u chorych na cukrzycę jest celowe i zasadne. Zaproponowany przez ekspertów schemat stosowania nepafenaku w okresach przed- i pooperacyjnym może podlegać modyfikacjom w celu zindywidualizowania terapii.

Diabetic patients constitute a high risk group for developing macular edema after cataract surgery.

Nepafenac (available as 0.1% and 0.3% chemical strength) is an innovative non-steroidal anti-inflammatory drug used in ophthalmology for the prevention of macular edema after cataract surgery. Along with its anti-inflammatory effect, nepafenac has some unique properties which distinguish it from other non-steroidal anti-inflammatory drugs. It is a prodrug activated to amfenac after it penetrates through the corneal layers to the aqueous humour and the ciliary body. Having electrically neutral molecules of lipophilic properties, nepafenac does not accumulate in the cornea and does not cause its degeneration. Additionally, it quickly achieves higher concentrations in the aqueous humour as compared to other non-steroidal anti-inflammatory drugs. Nepafenac shows high selectivity and activity against COX-2 isoform, the key enzyme implicated in inducing inflammation, which is the main cause of macular edema. Furthermore, nepafenac has the unique scleral and suprachoroidal distribution pathways. Finally, its effect on the intraocular pressure is none to negligible.

Nepafenac treatment should be initiated prior to cataract surgery and continued long enough to reduce the risk of late-onset macular edema. The Expert Group of the Polish Society of Ophthalmology consider using nepafenac in the prevention of post­operative macular edema in diabetic patients undergoing cataract surgery as expedient and reasonable. The proposed optimum pre- and postoperative treatment regimen can be modified for individualised therapy.