Nieprawidłowe stosowanie leków opioidowych w opiece paliatywnej – istotny problem czy nieunikniony „skutek uboczny”

Leki opioidowe są nieodłącznym elementem leczenia bólu w opiece paliatywnej. Terapia opioidami stwarza jednak ryzyko nieprawidłowego stosowania tych leków, a także ich nadużywania. Identyfikacja tego problemu może sprawiać trudności ze względu na specyfikę grupy pacjentów, a także złożoność potencjalnych przyczyn. Jedną ze strategii zapobiegania temu zjawisku jest wczesna identyfikacja pacjentów z grup ryzyka. Istnieje wiele narzędzi, które służą do oceny ryzyka wystąpienia nieprawidłowości podczas terapii opioidami. Ustrukturyzowane użycie tych narzędzi w połączeniu z uważnym badaniem klinicznym, regularne wizyty lekarskie i testy laboratoryjne mogą w dalszym stopniu redukować ryzyko oraz zwiększyć bezpieczeństwo i skuteczność leczenia opioidami. W niniejszym artykule przedstawiliśmy stan wiedzy na temat nieprawidłowego stosowania leków opioidowych w opiece paliatywnej, czynników ryzyka oraz skutków. Ponadto ukazaliśmy przykładowe narzędzia i rozwiązania, które powinno się wdrożyć w celu minimalizacji ryzyka nieprawidłowości terapii lekami opioidowymi.

Opioid medication is an integral part of pain management in palliative care. However, opioid

therapy poses a risk of misuse and abuse of these drugs. Identifying this problem can be difficult due to the specificity of the patient population, as well as the complexity of the potential causes. One strategy to prevent this phenomenon is the early identification of patients at risk. Several tools exist to assess the risk of abnormalities during opioid therapy. Structured use of these tools in combination with careful clinical examination, regular medical visits, and laboratory tests can further reduce risk and increase the safety and efficacy of opioid treatment. In this article, we have presented the current state of knowledge on inappropriate use of opioid medications in palliative care, risk factors, and outcomes. In addition, we have provided examples of tools and solutions that should be implemented to minimise the risk of opioid medication inadequacies.