Przetoka szyjno-jamista jako okulistyczna choroba wymagająca interdyscyplinarnego leczenia

Celem pracy jest opis przypadku bezpośredniej przetoki szyjno-

-jamistej (CCF) oraz prezentacja ścieżki diagnostycznej i dalszego leczenia interdyscyplinarnego. Pacjentka, lat 78, została przyjęta na Oddział Okulistyki UCK w Katowicach z powodu podejrzenia guza wewnątrzgałkowego. Zgłaszała wytrzeszcz prawej gałki ocznej od 3 miesięcy oraz pogorszenie ostrości widzenia od 2 miesięcy. Przy przyjęciu stwierdzono znacznie obniżoną ostrość widzenia w oku prawym, oraz podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe. W badaniu okulistycznym stwierdzono pulsujący wytrzeszcz, nastrzyk i obrzęk spojówek, a w badaniu dna oka odłączenie błony naczyniowej we wszystkich kwadrantach oraz rozsiane krwotoki śródsiatkówkowe. Badanie ultrasonografii ukazało hipoechogeniczną przestrzeń zagałkowo, natomiast badanie dopplerowskie poszerzoną żyłę oczną górną oraz przepływ naczyniowy typu tętniczego w jej świetle. Ze względu na podejrzenie CCF pacjentka została skierowana na Oddział Radiologii Interwencyjnej w celu wykonania angiografii subtrakcyjnej. Badanie ukazało prawostronną bezpośrednią przetokę szyjno-jamistą. Ze względu na niewielki rozmiar przetoki zebrano interdyscyplinarne konsylium radiologów i okulistów, podczas którego ostatecznie ze względu na znaczne dolegliwości okulistyczne i ryzyko utraty widzenia zadecydowano o leczeniu zabiegowym pacjentki. Wykonano embolizację przetoki. Po zabiegu stan ogólny pacjentki uległ pogorszeniu – rozpoznano udar niedokrwienny OUN. Badanie okulistyczne zostało przeprowadzone 1 miesiąc po embolizacji. Ostrość widzenia uległa poprawie, CWG uległo normalizacji, pacjentka jest leczona neurologicznie.

Przetoka szyjno-jamista jest rzadką chorobą, jednak stanowi stan zagrażający utratą wzroku. To właśnie okulista jest często pierwszym lekarzem, do którego zgłasza się pacjent z manifestacją okulistyczną choroby. Decyzja co do leczenia powinna być podejmowana we współpracy z innymi specjalistami, ponieważ ryzyko leczenia zabiegowego może przewyższać ryzyko utraty widzenia.

The aim of this article is to report a case of direct carotid-cavernous fistula (CCF) and to outline the diagnostic pathway and interdisciplinary approach to the treatment of this condition. A 78-year-old patient was hospitalized with a suspected ocular tumor. She reported proptosis in the right eye (RE) for the past three months and a decrease in visual acuity in the same eye for the past two months. During admission, she presented with decreased visual acuity in the RE and elevated IOP. In the RE, pulsating proptosis, conjunctival chemosis, and hyperemia were noted. Fundoscopy revealed detachment of the choroid in all quadrants and disseminated retinal hemorrhages. Ultrasound revealed a hypoechogenic space in the retrobulbar area. Doppler US showed dilated superior ophthalmic vein and increased arterialized vascular flow. Due to a strong suspicion of CCF, the patient was referred to the Department of Radiology for digital subtraction angiography (DSA). The examination confirmed the diagnosis, revealing right-sided direct CCF. Due to the small size of the fistula, radiologists and ophthalmologists deliberated on the optimal therapeutic approach. However, due to severe ophthalmic symptoms and the potential for sight loss, embolization of the CCF was scheduled. The procedure was performed in a standard manner. Postoperatively, the patient’s general condition deteriorated, and ischemic stroke was diagnosed. An ophthalmic examination was done one month after embolization. Visual acuity in the RE improved, and the IOP stabilized. Currently, the patient receives regular neurological care. Carotid-cavernous fistula is a rare condition, yet it can pose a threat to vision, which should not be ignored. The ophthalmologist is typically the first healthcare provider to encounter a patient exhibiting symptoms of the disease. Treatment decisions should be based on an interdisciplinary consensus and carefully considered, given the potential risk of complications associated with the procedure.