Układ purynergiczny w patogenezie i leczeniu chorób afektywnych

Cel.
Celem pracy jest przedstawienie roli układu purynergicznego w patogenezie i leczeniu chorób afektywnych.

Przegląd piśmiennictwa.
W skład układu purynergicznego wchodzą m.in.: kwas moczowy, receptory P1, których agonistą jest adenozyna, oraz receptory P2 aktywowane przez nukleotydy (m.in. adenozynotrifosforan – ATP). Zgromadzono liczne dowody na znaczenie tych czynników w patogenezie chorób afektywnych. Wykazano, że występuje większe rozpowszechnienie dny, wyższe stężenie kwasu moczowego w chorobie afektywnej dwubiegunowej (ChAD), zwłaszcza w epizodzie maniakalnym oraz niższe stężenie tego kwasu w depresji okresowej. Stwierdzono, że znaczenie patogenetyczne w ChAD i depresji mają adenozyna i jej receptory oraz receptor nukleotydowy P2X₇. Ten ostatni jest moderatorem reakcji zapalnej. W warunkach klinicznych wykazano w epizodzie maniakalnym terapeutyczne działanie allopurinolu (który obniża stężenie kwasu moczowego) stosowanego jako dodatek do leków normotymicznych. Natomiast w badaniach na modelach zwierzęcych stwierdzono działanie przeciwdepresyjne antagonistów receptorów A_2A i P2X₇.

Wnioski.
W pracy przedstawiono mechanizmy działania układu purynergicznego, a także podkreślono wybrane cele w kontekście patogenezy i farmakoterapii chorób afektywnych, które warto dalej badać. Na szczególną uwagę zasługuje wpływ na stężenie kwasu moczowego oraz modulacja receptora adenozynowego A_2A i receptora P2X₇. Przyszłe badania mają na celu wyjaśnienie przydatności, bezpieczeństwa i skuteczności leków związanych z układem purynergicznym, takich jak allopurinol oraz antagoniści receptorów A_2A i P2X7R w leczeniu chorób afektywnych.



Objectives.
The study aims to present the role of the purinergic system in the pathogenesis and treatment of mood disorders.

Literature review.
The purinergic system includes, among others, uric acid, P1 receptors whose agonist is adenosine, and P2 receptors activated by nucleotides (including adenosine triphosphate, ATP). Accumulated evidence indicates that these factors play a role in the pathogenesis of mood disorders. The studies show a higher prevalence of gout and higher uric acid levels in patients with bipolar disorder (BD), especially during a manic episode, and lower concentration of this acid in depression. It was found that adenosine and its receptors, as well as the P2X₂ nucleotide receptor may have pathogenic importance in BD and depression. The P2X₂ receptor moderates an inflammatory response. In the clinical conditions, it was found that allopurinol, which lowers uric acid concentration, has shown therapeutic effects on mania when used as an addition to mood stabilisers. In animal models, antidepressant effects of A_2A and P2X₇ receptor antagonists have been observed.

Conclusions.
The article discusses purinergic mechanisms and identifies key targets in the pathogenesis and pharmacotherapy of mood disorders that merit further research. It highlights the importance of uric acid concentration and the modulation of adenosine receptor A_2A and receptor P2X₇. Future research is needed to elucidate the usefulness, safety, and efficacy of drugs targeting purinergic activity, such as allopurinol and A_2A and P2X₇ receptor antagonists.