iStock
Niespodziewany zgon przemytnika przewożącego narkotyki wewnątrz ciała
Redaktor: Krystian Lurka
Data: 02.06.2021
Źródło: Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii/Amal N. Vadysinghe, Solokara Mudiyanselage Nirmani K. Thilakarathne i Liyanage Madhuka M. Liyanage i Yapa Mudiyanselage Gedara I. Banda
| Tagi: | Amal N. Vadysinghe, Solokara Mudiyanselage Nirmani K. Thilakarathne i Liyanage Madhuka M. Liyanage, Yapa Mudiyanselage Gedara I. Banda |
Publikujemy opis przypadku początkowo uznanego za utonięcie rybaka, który ostatecznie okazał się zgonem przemytnika narkotyków – uzasadnia on konieczność przechowywania niezidentyfikowanych zwłok w odpowiednio zabezpieczony sposób oraz podkreśla istotną rolę szczegółowej autopsji także w przypadkach, które początkowo nie budzą podejrzeń.
Artykuł opublikowany z „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii”:
Uzależnienie od narkotyków stanowi dziś poważne zagrożenie na świecie niezależnie od stopnia rozwoju poszczególnych państw. Zgodnie z klasyfikacją amerykańskiego National Institute on Drug Abuse środki odurzające i substancje psychotropowe (potocznie narkotyki) obejmują nikotynę, alkohol, kannabinoidy, opioidy, stymulanty, narkotyki syntetyczne („klubowe”), dysocjanty, halucynogeny i inne związki 1. Produkcja, transport i używanie tych substancji są zakazane w wielu krajach. Inne państwa, np. Portugalia, Republika Czeska, Dania, Holandia, i kilka stanów USA zalegalizowały lub zdepenalizowały używanie narkotyków 2. Urugwaj jako pierwszy zalegalizował zażywanie marihuany. Podczas gdy niektóre kraje zmierzają w kierunku polityki tolerancji, inne, np. Japonia, Szwecja czy Irlandia, nadal stosują rygorystyczną politykę „zero tolerancji” wobec narkotyków 2.
Sri Lanka jest wyspą, która ze względu na swoje strategiczne położenie stanowi ważny punkt na mapie obrotu narkotykami, głownie jako strefa przerzutu takich substancji do innych krajów drogą morską albo powietrzną 3, 4. Przyczynia się do tego niewielka odległość Sri Lanki od Pakistanu czy Indii, gdzie produkuje się nielegalne środki odurzające 4.
Przewożenie narkotyków ukrytych w ciele (tzw. body packing i body stuffing) 5 stanowi obecnie częsty scenariusz w opiniowaniu sądowo-lekarskim 6, 7. Przemyt narkotyków tą metodą wiąże się z ryzykiem zgonu w razie nieszczelności pakietów zawierających narkotyki i przeniknięcia substancji do układu krążenia. W większości takich przypadków przyczyną śmierci jest przedawkowanie przewożonych narkotyków, a zgon ma charakter nagły i niespodziewany 8, 9.
W pracy przedstawiono przypadek początkowo uznany za utonięcie rybaka, który ostatecznie okazał się zgonem przemytnika narkotyków. Uzasadnia on konieczność przechowywania niezidentyfikowanych zwłok w odpowiednio zabezpieczony sposób oraz podkreśla istotną rolę szczegółowej autopsji także w przypadkach, które początkowo nie budzą podejrzeń.
Opis przypadku
Na brzegu morza znaleziono ludzkie zwłoki. Przypuszczano, że ciało należy do ofiary utonięcia. Zwłoki zostały przewiezione przez policję do zakładu medycyny sądowej szpitala klinicznego w celu przeprowadzenia badania pośmiertnego, aby ustalić przyczynę zgonu i dokonać identyfikacji. W toku policyjnego dochodzenia wskazywano, że ofiara mogła być rybakiem, choć w okolicy nie odnotowano żadnych zawiadomień dotyczących osób zaginionych.
Zwłoki przechowywano w chłodni przez dwa tygodnie, aby umożliwić ich identyfikację. Ponieważ nikt nie zgłosił się po ciało, pobrano odciski palców i próbki materiału DNA oraz wykonano dokumentację fotograficzną, a następnie przeprowadzono sekcję.
Zwłoki były dobrze zachowane, bez zmian gnilnych. Zmarły był mężczyzną rasy białej pochodzenia azjatyckiego, w średnim wieku, o masie ciała 65 kg i wzroście 158 cm. Miał na sobie koszulę, jasnoniebieskie spodnie i czarną bieliznę. Przy oględzinach zewnętrznych na jego odzieży oraz w naturalnych otworach ciała (ustach, nozdrzach, uszach) ujawniono piasek morski. Na opuszkach palców, powierzchni grzbietowej i dłoniowej rąk oraz na podeszwach stop stwierdzono macerację skory. Podczas oględzin wewnętrznych w ciele znaleziono 86 pakietów w kształcie walca (Ryc. 1A) o zbliżonej długości ok. 3,5 cm i 1,5 cm średnicy. Każdy z nich ważył ok. 30–35 g, a ich całkowita masa wynosiła 2580 g (Ryc. 1B). Znajdowały się w żołądku zmarłego (Ryc. 2A), a także w jelicie cienkim i bliższej części jelita grubego (Ryc. 2B).
Oba płuca denata były blade, w dużym stopniu wzdęte. Na ich powierzchni stwierdzono odciśnięte ślady żeber. Każde płuco ważyło ok. 650 g. Za drugim piętrem podziału oskrzeli zidentyfikowano piasek morski, a w badaniu histologicznym wykryto fragmenty roślin wodnych. Nie stwierdzono urazów ani śladów (w tym mikroskopowych) wskazujących na uzależnienie od heroiny. W badaniu toksykologicznym uzyskano dodatni wynik na obecność morfiny we krwi, w wątrobie i nerkach, nie wykryto jej natomiast w żółci ani we włosach denata. Wysokie stężenie morfiny we krwi (0,2 mg/l) oznaczono za pomocą chromatografii gazowej i spektrometrii mas.
Pakiety znalezione w ciele ofiary były starannie zapakowane w biały, półprzezroczysty, gładki nylonowy materiał, w którym stwierdzono zawartość heroiny. Ujawniono ją także w żołądku, a jeden z pakietów był pokryty wydzieliną żołądkową. Uznano, że to prawdopodobne źródło uwolnienia heroiny do organizmu, które wyjaśniałoby morfinę wykrytą we krwi denata.
Zgodnie z ustaleniami policji przemytnicy przewożą narkotyki z południowych Indii na Sri Lankę łodziami. Utrzymują kurs blisko brzegu, a następnie płyną wpław w kierunku plaży, aby uniknąć zatrzymania przez organy ścigania.
Po wykonaniu pełnej sekcji zwłok i przeprowadzeniu postępowania sądowo-lekarskiego uznano, że przyczyną zgonu było utonięcie w wyniku zatrucia morfiną. Ze względu na rodzaj śmierci zgon zakwalifikowano jako wypadek.
Dyskusja
Pierwszy przypadek przewożenia narkotyków ukrytych w ciele wykryto w 1973 r. Obecnie jest to powszechna metoda przemytu zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się 10. W ten sposob przemyca się kokainę, heroinę 11, narkotyki z grupy amfetamin 12, 3,4-metylenodioksymetamfetaminę („ecstasy”) 13, marihuanę 14, a niekiedy kilka rożnych narkotyków 15. Osoby trudniące się przemytem tą metodą to tzw. szmuglerzy, kurierzy, muły, połykacze 11.
Wyróżnia się dwa sposoby przewożenia narkotyków ukrytych w ciele. Pierwszym jest tzw. pakowanie (body packing) polegające na połykaniu lub umieszczaniu w naturalnych otworach ciała, np. w pochwie lub odbycie, niewielkich pakietów z rozmaitych materiałów (np. plastiku lub prezerwatyw) zawierających narkotyki 3, 4. Drugim sposobem jest tzw. wpychanie (body stuffing), czyli szybkie połykanie niewielkich dawek środków psychoaktywnych w sytuacji grożącej zatrzymaniem 3, 16. Praktyki te mogą mieć poważne skutki, takie jak uwolnienie narkotyków z nieszczelnych pakietów, zatrucie na skutek narażenia na nadmierne dawki nielegalnych substancji, a także niedrożność jelit i układu oddechowego 3, 17. Pękanie pakietów wewnątrz ciała i uwalnianie narkotyków w zagrażających życiu ilościach jest często skutkiem niewłaściwego pakowania, np. w celofan 17. Dotyczy to zwłaszcza praktyki określanej jako body stuffing, ponieważ w przypadku metody body packing pakiety są starannie przygotowane przy użyciu folii aluminiowej, prezerwatyw lub innych materiałów, aby zapewnić ich skuteczne ukrycie 17. W ciele ludzkim najczęściej przemycane są pakiety zawierające kokainę i heroinę 4. W przedstawionym przypadku u ofiary ujawniono heroinę zapakowaną w gładki nylon.
W literaturze opisywano przemyt narkotyków tą metodą przez mężczyzn, kobiety, dzieci, a nawet zwierzęta 18–21. Zazwyczaj przemytnicy ukrywają narkotyki w układzie pokarmowym, choć u mężczyzn zdarza się także ukrywanie ich w odbycie 22, 23. W opisywanym przypadku denat był mężczyzną, a transportowane pakiety zawierające heroinę ujawniono w żołądku i górnym odcinku układu pokarmowego, co wskazuje na ich połknięcie.
Przemytnicy zwykle przewożą jednorazowo ok. kilograma narkotyków. Ilość ta jest dzielona na małe pakiety – niekiedy ponad 200 24, 25. W opisywanym przypadku całkowita masa narkotyków ukrytych w ciele wynosiła aż 2580 g, przy czym już ilość zawarta w jednym pakiecie była wystarczająca do spowodowania zgonu 9.
Heroina (3,6-O-diacetylomorfina) jest środkiem odurzającym należącym do grupy opioidow. Otrzymuje się ją z morfiny, która z kolei jest wytwarzana z opium – substancji pochodzącej z rożnych odmian maku lekarskiego uprawianych w regionach Azji, Meksyku i Kolumbii 26, 27. Mimo że jest zakazana w wielu krajach, jej spożycie stale rośnie, podobnie jak liczba zgonów na skutek przedawkowania 26–28. Heroina ma postać białego proszku, niekiedy z brązowymi domieszkami 26. Związek jest szybko metabolizowany do 6-monoacetylomorfiny, która następnie jest przekształcana w morfinę 29, 30. Produkt końcowy wiąże się z receptorami opioidowymi mu znajdującymi się głownie w mózgu, układzie nerwowym i układzie pokarmowym, prowadząc do zaburzenia równowagi hormonalnej organizmu. Przedawkowanie heroiny może prowadzić do stanów zagrażających życiu, takich jak depresja oddechowa i śpiączka 27.
Regularne przyjmowanie tej substancji powoduje rozwój tolerancji organizmu. Skutkuje to koniecznością zwiększania dawki narkotyku, aby uzyskać pożądany efekt. Z tego względu przedawkowania heroiny nie można określić w ilościach bezwzględnych 29, 31, 32.
W analizowanym przypadku wyniki sekcji zwłok, w tym badań makro- i mikroskopowych, wskazywały na utonięcie. Badanie krwi zmarłego potwierdziło jednak obecność morfiny, sugerując narażenie na ten związek podczas przewożenia heroiny ukrytej w ciele. Dodatkowym potwierdzeniem były badania toksykologiczne, z których wynikało, że zmarły nie był uzależniony od heroiny, ponieważ ani w żółci, ani we włosach nie stwierdzono morfiny 33, 34. We krwi wykryto 0,2 mg/l morfiny. Jest to ilość nieznacznie przekraczająca dawkę terapeutyczną (0,01–0,1 mg/l) 35 i niższa od stężenia śmiertelnego 32. Ponieważ jednak zmarły nie był uzależniony od narkotyków, poziom morfiny we krwi był wystarczający, aby spowodować upośledzenie funkcji organizmu skutkujące utonięciem.
Wnioski
Opisany przypadek dotyczy niezamierzonego utonięcia przemytnika przewożącego narkotyki we własnym ciele na skutek zatrucia morfiną. Wskazuje on na konieczność przechowywania zwłok w optymalnych, bezpiecznych warunkach aż do czasu wykonania sekcji. Potwierdza również istotne znaczenie kompleksowego dochodzenia w sprawie śmierci obejmującego badanie autopsyjne – nawet w przypadku niezidentyfikowanych zwłok.
Piśmiennictwo:
1. National Institute on Drug Abuse. Commonly Abused Drugs. National Institutes of Health U.S: Department of Health and Human Services. 2012. https://www.drugabuse.gov/sites/default/files/cadchart_2.pdf (access: 18.01.2018).
2. Graham G. Drug laws around the world – does anyone get it right? The Telegraph Internet, 30 Oct 2014. http://www.telegraph. co.uk/news/uknews/crime/11197559/Drug-laws-around-the-world-does-anyone-get-it-right.html (access: 18.01.2018).
3. International Narcotics Control Board. Report 2015. United Nations, New York 2016 (E/INCB/2015/1).
4. United Nations Office on Drugs and Crime. World Drug Report 2012. United Nations, New York 2012 (Sales No.E.12.XI.1).
5. Asıl M, Dertli R. Successful endoscopic treatment of an unusual foreign body in the stomach: A package of heroin. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2017; 23: 354-356.
6. Alipour-Faz A, Shadnia S, Mirhashemi SH, et al. Assessing the Epidemiological Data and Management Methods of Body Packers Admitted to a Referral Center in Iran. Medicine (Baltimore) 2016; 95: e3656.
7. Shadnia S, Faiaz-Noori MR, Pajoumand A, et al. A case report of opium body packer; review of the treatment protocols and mechanisms of poisoning. Toxicol Mech Methods 2007; 17: 205-214.
8. Heinemann A, Miyaishi S, Iwersen S, et al. Body-packing as cause of unexpected sudden death. Forensic Sci Int 1998; 92: 1-10.
9. Koehler SA, Ladham S, Rozin L, et al. The risk of body packing: a case of a fatal cocaine overdose. Forensic Sci Int 2005; 151: 81-84.
10. Deitel M, Syed AK. Intestinal obstruction by an unusual foreign body. Can Med Assoc J 1973; 109: 211.
11. Traub SJ, Hoffman RS, Nelson LS. Body packing – the internal concealment of illicit drugs. N Engl J Med 2003; 349: 2519-2526.
12. Watson CJ, Thomson HJ, Johnston PS. Body-packing with amphetamines – an indication for surgery. J R Soc Med 1991; 84: 311.
13. Krishnan A, Brown R. Plain abdominal radiography in the diagnosis of the “body packer”. J Accid Emerg Med 1999; 16: 381.
14. Dassel PM, Punjabi E. Ingested marihuana-filled balloons. Gastroenterology 1979; 76: 166-169.
15. Gil JR, Graham SM. Ten years of “body-packers” in New York City: 50 deaths. J Forensic Sci 2002; 47: 843-846.
16. Shahnazi M, Taheri MS, Pourghorban R. Body packing and its radiologic manifestations: a review article. Iran J Radiol 2011; 8: 205.
17. Heymann-Maier L, Trueb L, Schmidt S, Carron PN, Hugli O, Heymann E, Yersin B. Emergency department management of body packers and body stuffers. Swiss Med Wkly 2017; 147: w14499.
18. De Bakker JK, Nanayakkara PW, Geeraedts LM, et al. Body packers: a plea for conservative treatment. Langenbecks Arch Surg 2012; 397: 125-130.
19. Wetli CV, Rao A, Rao VJ. Fatal heroin body packing. Am J Forensic Med Pathol 1997; 18: 312-318.
20. Traub SJ, Kohn GL, Hoffman RS, Nelson LS. Pediatric “Body Packing”. Arch Pediatr Adolesc Med 2003; 157: 174-177.
21. Goertemoeller S, Behrman A. The risky business of body packers and body stuffers. J Emerg Nurs 2006; 32: 541-544.
22. Neves FF, Cupo P, Muglia VF, et al. Body packing by rectal insertion of cocaine packets: a case report. BMC Res Notes 2013; 6: 178.
23. Kasotakis G, Roediger L, Mittal S. Rectal foreign bodies: A case report and review of the literature. Int J Surg Case Rep 2012; 3: 111-115.
24. Gherardi R, Leporc P, Dupeyron JP, et al. Detection of drugs in the urine of body-packers. Lancet 1988; 331: 1076-1078.
25. Bulstrode N, Banks F, Shrotria S. The outcome of drug smuggling by ‘body packers’-the British experience. Ann R Coll Surg Engl 2002; 84: 35.
26. National Institute on Drug Abuse (NIDA). Heroin (Research Report Series). https://www.drugabuse.gov/publications/research-reports/heroin (access: 18.01.2018).
27. Habal R. Heroin Toxicity. Medscape Internet, 26 Dec 2017. Drugs and Diseases, Emergency Medicine [about 3 screens]. https://emedicine.medscape.com/article/166464-overview (access: 18.01.2018).
28. Jones CM. Heroin use and heroin use risk behaviors among nonmedical users of prescription opioid pain relievers – United States, 2002-2004 and 2008-2010. Drug Alcohol Depend 2013; 132: 95-100.
29. National Center for Biotechnology Information. PubChem Database. Heroin, CID=5462328. https://pubchem.ncbi.nlm.nih. gov/compound/Diacetylmorphine (access: 18.01.2018).
30. Goldberger BA, Darwin WD, Grant TM, et al. Measurement of heroin and its metabolites by isotope-dilution electron-impact mass spectrometry. Clinical Chemistry 1993; 39: 670-675. 31. National Institute on Drug Abuse. Drug Facts: Heroin. National Institutes of Health, U.S. Department of Health and Human Services, 2018. https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/heroin (access: 18.01.2018).
32. North Carolina Office of the Chief Medical Examiner. Toxicology. 30 June 2017. http://www.ocme.dhhs.nc.gov/toxicology/index. shtml (access: 28.02.2018).
33. Lehrmann E, Afanador ZR, Deep‐Soboslay A, et al. Postmortem diagnosis and toxicological validation of illicit substance use. Addict Biol 2008; 13: 105-117.
34. Buettner M, Toennes SW, Buettner S, et al. Nephropathy in illicit drug abusers: a postmortem analysis. Am J Kidney Dis 2014; 63: 945-953.
35. Launiainen T, Ojanpera I. Drug concentrations in post mortem femoral blood compared with therapeutic concentrations in plasma. Drug Test Anal 2014; 6: 308-316.
Przeczytaj także: „Jakiej trucizny użyto w Imieniu róży?”.
Artykuł opublikowano w „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 3/2019.
Uzależnienie od narkotyków stanowi dziś poważne zagrożenie na świecie niezależnie od stopnia rozwoju poszczególnych państw. Zgodnie z klasyfikacją amerykańskiego National Institute on Drug Abuse środki odurzające i substancje psychotropowe (potocznie narkotyki) obejmują nikotynę, alkohol, kannabinoidy, opioidy, stymulanty, narkotyki syntetyczne („klubowe”), dysocjanty, halucynogeny i inne związki 1. Produkcja, transport i używanie tych substancji są zakazane w wielu krajach. Inne państwa, np. Portugalia, Republika Czeska, Dania, Holandia, i kilka stanów USA zalegalizowały lub zdepenalizowały używanie narkotyków 2. Urugwaj jako pierwszy zalegalizował zażywanie marihuany. Podczas gdy niektóre kraje zmierzają w kierunku polityki tolerancji, inne, np. Japonia, Szwecja czy Irlandia, nadal stosują rygorystyczną politykę „zero tolerancji” wobec narkotyków 2.
Sri Lanka jest wyspą, która ze względu na swoje strategiczne położenie stanowi ważny punkt na mapie obrotu narkotykami, głownie jako strefa przerzutu takich substancji do innych krajów drogą morską albo powietrzną 3, 4. Przyczynia się do tego niewielka odległość Sri Lanki od Pakistanu czy Indii, gdzie produkuje się nielegalne środki odurzające 4.
Przewożenie narkotyków ukrytych w ciele (tzw. body packing i body stuffing) 5 stanowi obecnie częsty scenariusz w opiniowaniu sądowo-lekarskim 6, 7. Przemyt narkotyków tą metodą wiąże się z ryzykiem zgonu w razie nieszczelności pakietów zawierających narkotyki i przeniknięcia substancji do układu krążenia. W większości takich przypadków przyczyną śmierci jest przedawkowanie przewożonych narkotyków, a zgon ma charakter nagły i niespodziewany 8, 9.
W pracy przedstawiono przypadek początkowo uznany za utonięcie rybaka, który ostatecznie okazał się zgonem przemytnika narkotyków. Uzasadnia on konieczność przechowywania niezidentyfikowanych zwłok w odpowiednio zabezpieczony sposób oraz podkreśla istotną rolę szczegółowej autopsji także w przypadkach, które początkowo nie budzą podejrzeń.
Opis przypadku
Na brzegu morza znaleziono ludzkie zwłoki. Przypuszczano, że ciało należy do ofiary utonięcia. Zwłoki zostały przewiezione przez policję do zakładu medycyny sądowej szpitala klinicznego w celu przeprowadzenia badania pośmiertnego, aby ustalić przyczynę zgonu i dokonać identyfikacji. W toku policyjnego dochodzenia wskazywano, że ofiara mogła być rybakiem, choć w okolicy nie odnotowano żadnych zawiadomień dotyczących osób zaginionych.
Zwłoki przechowywano w chłodni przez dwa tygodnie, aby umożliwić ich identyfikację. Ponieważ nikt nie zgłosił się po ciało, pobrano odciski palców i próbki materiału DNA oraz wykonano dokumentację fotograficzną, a następnie przeprowadzono sekcję.
Zwłoki były dobrze zachowane, bez zmian gnilnych. Zmarły był mężczyzną rasy białej pochodzenia azjatyckiego, w średnim wieku, o masie ciała 65 kg i wzroście 158 cm. Miał na sobie koszulę, jasnoniebieskie spodnie i czarną bieliznę. Przy oględzinach zewnętrznych na jego odzieży oraz w naturalnych otworach ciała (ustach, nozdrzach, uszach) ujawniono piasek morski. Na opuszkach palców, powierzchni grzbietowej i dłoniowej rąk oraz na podeszwach stop stwierdzono macerację skory. Podczas oględzin wewnętrznych w ciele znaleziono 86 pakietów w kształcie walca (Ryc. 1A) o zbliżonej długości ok. 3,5 cm i 1,5 cm średnicy. Każdy z nich ważył ok. 30–35 g, a ich całkowita masa wynosiła 2580 g (Ryc. 1B). Znajdowały się w żołądku zmarłego (Ryc. 2A), a także w jelicie cienkim i bliższej części jelita grubego (Ryc. 2B).
Oba płuca denata były blade, w dużym stopniu wzdęte. Na ich powierzchni stwierdzono odciśnięte ślady żeber. Każde płuco ważyło ok. 650 g. Za drugim piętrem podziału oskrzeli zidentyfikowano piasek morski, a w badaniu histologicznym wykryto fragmenty roślin wodnych. Nie stwierdzono urazów ani śladów (w tym mikroskopowych) wskazujących na uzależnienie od heroiny. W badaniu toksykologicznym uzyskano dodatni wynik na obecność morfiny we krwi, w wątrobie i nerkach, nie wykryto jej natomiast w żółci ani we włosach denata. Wysokie stężenie morfiny we krwi (0,2 mg/l) oznaczono za pomocą chromatografii gazowej i spektrometrii mas.
Pakiety znalezione w ciele ofiary były starannie zapakowane w biały, półprzezroczysty, gładki nylonowy materiał, w którym stwierdzono zawartość heroiny. Ujawniono ją także w żołądku, a jeden z pakietów był pokryty wydzieliną żołądkową. Uznano, że to prawdopodobne źródło uwolnienia heroiny do organizmu, które wyjaśniałoby morfinę wykrytą we krwi denata.
Zgodnie z ustaleniami policji przemytnicy przewożą narkotyki z południowych Indii na Sri Lankę łodziami. Utrzymują kurs blisko brzegu, a następnie płyną wpław w kierunku plaży, aby uniknąć zatrzymania przez organy ścigania.
Po wykonaniu pełnej sekcji zwłok i przeprowadzeniu postępowania sądowo-lekarskiego uznano, że przyczyną zgonu było utonięcie w wyniku zatrucia morfiną. Ze względu na rodzaj śmierci zgon zakwalifikowano jako wypadek.
Dyskusja
Pierwszy przypadek przewożenia narkotyków ukrytych w ciele wykryto w 1973 r. Obecnie jest to powszechna metoda przemytu zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się 10. W ten sposob przemyca się kokainę, heroinę 11, narkotyki z grupy amfetamin 12, 3,4-metylenodioksymetamfetaminę („ecstasy”) 13, marihuanę 14, a niekiedy kilka rożnych narkotyków 15. Osoby trudniące się przemytem tą metodą to tzw. szmuglerzy, kurierzy, muły, połykacze 11.
Wyróżnia się dwa sposoby przewożenia narkotyków ukrytych w ciele. Pierwszym jest tzw. pakowanie (body packing) polegające na połykaniu lub umieszczaniu w naturalnych otworach ciała, np. w pochwie lub odbycie, niewielkich pakietów z rozmaitych materiałów (np. plastiku lub prezerwatyw) zawierających narkotyki 3, 4. Drugim sposobem jest tzw. wpychanie (body stuffing), czyli szybkie połykanie niewielkich dawek środków psychoaktywnych w sytuacji grożącej zatrzymaniem 3, 16. Praktyki te mogą mieć poważne skutki, takie jak uwolnienie narkotyków z nieszczelnych pakietów, zatrucie na skutek narażenia na nadmierne dawki nielegalnych substancji, a także niedrożność jelit i układu oddechowego 3, 17. Pękanie pakietów wewnątrz ciała i uwalnianie narkotyków w zagrażających życiu ilościach jest często skutkiem niewłaściwego pakowania, np. w celofan 17. Dotyczy to zwłaszcza praktyki określanej jako body stuffing, ponieważ w przypadku metody body packing pakiety są starannie przygotowane przy użyciu folii aluminiowej, prezerwatyw lub innych materiałów, aby zapewnić ich skuteczne ukrycie 17. W ciele ludzkim najczęściej przemycane są pakiety zawierające kokainę i heroinę 4. W przedstawionym przypadku u ofiary ujawniono heroinę zapakowaną w gładki nylon.
W literaturze opisywano przemyt narkotyków tą metodą przez mężczyzn, kobiety, dzieci, a nawet zwierzęta 18–21. Zazwyczaj przemytnicy ukrywają narkotyki w układzie pokarmowym, choć u mężczyzn zdarza się także ukrywanie ich w odbycie 22, 23. W opisywanym przypadku denat był mężczyzną, a transportowane pakiety zawierające heroinę ujawniono w żołądku i górnym odcinku układu pokarmowego, co wskazuje na ich połknięcie.
Przemytnicy zwykle przewożą jednorazowo ok. kilograma narkotyków. Ilość ta jest dzielona na małe pakiety – niekiedy ponad 200 24, 25. W opisywanym przypadku całkowita masa narkotyków ukrytych w ciele wynosiła aż 2580 g, przy czym już ilość zawarta w jednym pakiecie była wystarczająca do spowodowania zgonu 9.
Heroina (3,6-O-diacetylomorfina) jest środkiem odurzającym należącym do grupy opioidow. Otrzymuje się ją z morfiny, która z kolei jest wytwarzana z opium – substancji pochodzącej z rożnych odmian maku lekarskiego uprawianych w regionach Azji, Meksyku i Kolumbii 26, 27. Mimo że jest zakazana w wielu krajach, jej spożycie stale rośnie, podobnie jak liczba zgonów na skutek przedawkowania 26–28. Heroina ma postać białego proszku, niekiedy z brązowymi domieszkami 26. Związek jest szybko metabolizowany do 6-monoacetylomorfiny, która następnie jest przekształcana w morfinę 29, 30. Produkt końcowy wiąże się z receptorami opioidowymi mu znajdującymi się głownie w mózgu, układzie nerwowym i układzie pokarmowym, prowadząc do zaburzenia równowagi hormonalnej organizmu. Przedawkowanie heroiny może prowadzić do stanów zagrażających życiu, takich jak depresja oddechowa i śpiączka 27.
Regularne przyjmowanie tej substancji powoduje rozwój tolerancji organizmu. Skutkuje to koniecznością zwiększania dawki narkotyku, aby uzyskać pożądany efekt. Z tego względu przedawkowania heroiny nie można określić w ilościach bezwzględnych 29, 31, 32.
W analizowanym przypadku wyniki sekcji zwłok, w tym badań makro- i mikroskopowych, wskazywały na utonięcie. Badanie krwi zmarłego potwierdziło jednak obecność morfiny, sugerując narażenie na ten związek podczas przewożenia heroiny ukrytej w ciele. Dodatkowym potwierdzeniem były badania toksykologiczne, z których wynikało, że zmarły nie był uzależniony od heroiny, ponieważ ani w żółci, ani we włosach nie stwierdzono morfiny 33, 34. We krwi wykryto 0,2 mg/l morfiny. Jest to ilość nieznacznie przekraczająca dawkę terapeutyczną (0,01–0,1 mg/l) 35 i niższa od stężenia śmiertelnego 32. Ponieważ jednak zmarły nie był uzależniony od narkotyków, poziom morfiny we krwi był wystarczający, aby spowodować upośledzenie funkcji organizmu skutkujące utonięciem.
Wnioski
Opisany przypadek dotyczy niezamierzonego utonięcia przemytnika przewożącego narkotyki we własnym ciele na skutek zatrucia morfiną. Wskazuje on na konieczność przechowywania zwłok w optymalnych, bezpiecznych warunkach aż do czasu wykonania sekcji. Potwierdza również istotne znaczenie kompleksowego dochodzenia w sprawie śmierci obejmującego badanie autopsyjne – nawet w przypadku niezidentyfikowanych zwłok.
Piśmiennictwo:
1. National Institute on Drug Abuse. Commonly Abused Drugs. National Institutes of Health U.S: Department of Health and Human Services. 2012. https://www.drugabuse.gov/sites/default/files/cadchart_2.pdf (access: 18.01.2018).
2. Graham G. Drug laws around the world – does anyone get it right? The Telegraph Internet, 30 Oct 2014. http://www.telegraph. co.uk/news/uknews/crime/11197559/Drug-laws-around-the-world-does-anyone-get-it-right.html (access: 18.01.2018).
3. International Narcotics Control Board. Report 2015. United Nations, New York 2016 (E/INCB/2015/1).
4. United Nations Office on Drugs and Crime. World Drug Report 2012. United Nations, New York 2012 (Sales No.E.12.XI.1).
5. Asıl M, Dertli R. Successful endoscopic treatment of an unusual foreign body in the stomach: A package of heroin. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2017; 23: 354-356.
6. Alipour-Faz A, Shadnia S, Mirhashemi SH, et al. Assessing the Epidemiological Data and Management Methods of Body Packers Admitted to a Referral Center in Iran. Medicine (Baltimore) 2016; 95: e3656.
7. Shadnia S, Faiaz-Noori MR, Pajoumand A, et al. A case report of opium body packer; review of the treatment protocols and mechanisms of poisoning. Toxicol Mech Methods 2007; 17: 205-214.
8. Heinemann A, Miyaishi S, Iwersen S, et al. Body-packing as cause of unexpected sudden death. Forensic Sci Int 1998; 92: 1-10.
9. Koehler SA, Ladham S, Rozin L, et al. The risk of body packing: a case of a fatal cocaine overdose. Forensic Sci Int 2005; 151: 81-84.
10. Deitel M, Syed AK. Intestinal obstruction by an unusual foreign body. Can Med Assoc J 1973; 109: 211.
11. Traub SJ, Hoffman RS, Nelson LS. Body packing – the internal concealment of illicit drugs. N Engl J Med 2003; 349: 2519-2526.
12. Watson CJ, Thomson HJ, Johnston PS. Body-packing with amphetamines – an indication for surgery. J R Soc Med 1991; 84: 311.
13. Krishnan A, Brown R. Plain abdominal radiography in the diagnosis of the “body packer”. J Accid Emerg Med 1999; 16: 381.
14. Dassel PM, Punjabi E. Ingested marihuana-filled balloons. Gastroenterology 1979; 76: 166-169.
15. Gil JR, Graham SM. Ten years of “body-packers” in New York City: 50 deaths. J Forensic Sci 2002; 47: 843-846.
16. Shahnazi M, Taheri MS, Pourghorban R. Body packing and its radiologic manifestations: a review article. Iran J Radiol 2011; 8: 205.
17. Heymann-Maier L, Trueb L, Schmidt S, Carron PN, Hugli O, Heymann E, Yersin B. Emergency department management of body packers and body stuffers. Swiss Med Wkly 2017; 147: w14499.
18. De Bakker JK, Nanayakkara PW, Geeraedts LM, et al. Body packers: a plea for conservative treatment. Langenbecks Arch Surg 2012; 397: 125-130.
19. Wetli CV, Rao A, Rao VJ. Fatal heroin body packing. Am J Forensic Med Pathol 1997; 18: 312-318.
20. Traub SJ, Kohn GL, Hoffman RS, Nelson LS. Pediatric “Body Packing”. Arch Pediatr Adolesc Med 2003; 157: 174-177.
21. Goertemoeller S, Behrman A. The risky business of body packers and body stuffers. J Emerg Nurs 2006; 32: 541-544.
22. Neves FF, Cupo P, Muglia VF, et al. Body packing by rectal insertion of cocaine packets: a case report. BMC Res Notes 2013; 6: 178.
23. Kasotakis G, Roediger L, Mittal S. Rectal foreign bodies: A case report and review of the literature. Int J Surg Case Rep 2012; 3: 111-115.
24. Gherardi R, Leporc P, Dupeyron JP, et al. Detection of drugs in the urine of body-packers. Lancet 1988; 331: 1076-1078.
25. Bulstrode N, Banks F, Shrotria S. The outcome of drug smuggling by ‘body packers’-the British experience. Ann R Coll Surg Engl 2002; 84: 35.
26. National Institute on Drug Abuse (NIDA). Heroin (Research Report Series). https://www.drugabuse.gov/publications/research-reports/heroin (access: 18.01.2018).
27. Habal R. Heroin Toxicity. Medscape Internet, 26 Dec 2017. Drugs and Diseases, Emergency Medicine [about 3 screens]. https://emedicine.medscape.com/article/166464-overview (access: 18.01.2018).
28. Jones CM. Heroin use and heroin use risk behaviors among nonmedical users of prescription opioid pain relievers – United States, 2002-2004 and 2008-2010. Drug Alcohol Depend 2013; 132: 95-100.
29. National Center for Biotechnology Information. PubChem Database. Heroin, CID=5462328. https://pubchem.ncbi.nlm.nih. gov/compound/Diacetylmorphine (access: 18.01.2018).
30. Goldberger BA, Darwin WD, Grant TM, et al. Measurement of heroin and its metabolites by isotope-dilution electron-impact mass spectrometry. Clinical Chemistry 1993; 39: 670-675. 31. National Institute on Drug Abuse. Drug Facts: Heroin. National Institutes of Health, U.S. Department of Health and Human Services, 2018. https://www.drugabuse.gov/publications/drugfacts/heroin (access: 18.01.2018).
32. North Carolina Office of the Chief Medical Examiner. Toxicology. 30 June 2017. http://www.ocme.dhhs.nc.gov/toxicology/index. shtml (access: 28.02.2018).
33. Lehrmann E, Afanador ZR, Deep‐Soboslay A, et al. Postmortem diagnosis and toxicological validation of illicit substance use. Addict Biol 2008; 13: 105-117.
34. Buettner M, Toennes SW, Buettner S, et al. Nephropathy in illicit drug abusers: a postmortem analysis. Am J Kidney Dis 2014; 63: 945-953.
35. Launiainen T, Ojanpera I. Drug concentrations in post mortem femoral blood compared with therapeutic concentrations in plasma. Drug Test Anal 2014; 6: 308-316.
Przeczytaj także: „Jakiej trucizny użyto w Imieniu róży?”.
Artykuł opublikowano w „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii” 3/2019.
