iStock
Tylko 17 procent objętych taryfą
Redaktor: Krystian Lurka
Data: 15.10.2021
Źródło: Biuletyn Wielkopolskiej Izby Lekarskiej, Najwyższa Izba Kontroli
Inspektorzy Najwyższej Izby Kontroli kompleksowo przyjrzeli się systemowi wyceny świadczeń opieki zdrowotnej i wskazali na jego nieefektywność. Wyceniono niespełna 17 proc. usług finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Podstawowym celem taryfikacji jest dokonanie wyceny świadczeń, adekwatnej do rzeczywistych kosztów leczenia ponoszonych przez podmioty lecznicze, zarazem niezależnej od Narodowego Funduszu Zdrowia. Ma ona służyć także równoważeniu podaży świadczeń i potrzeb zdrowotnych, zapewniać możliwie najlepszą dostępność świadczeń gwarantowanych oraz gospodarność w wydawaniu pieniędzy publicznych.
Niejednolity sposób prowadzenia rachunku kosztów w podmiotach leczniczych w istotny sposób utrudniał uzyskanie danych niezbędnych do opracowania taryf. Przekładało się to na długotrwały proces wyceny świadczeń, a w ślad za tym na niski stopień (33 proc.) realizacji planów taryfikacji. NIK zwróciła uwagę na to, że taryfą objęto niespełna 17 proc. świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Kontrolerzy ustalili, że wartość sfinansowanych w 2019 r. świadczeń opieki zdrowotnej, dla których prezes AOTMiT opublikował taryfę, wynosiła 15,2 mld zł, wobec kosztów świadczeń zdrowotnych ogółem w wysokości 90,1 mld zł. Oznacza to, że jedynie niespełna 17 proc. świadczeń opieki zdrowotnej było objętych taryfą. Najlepiej pod tym względem wygląda sytuacja w opiece paliatywnej i hospicyjnej oraz świadczeniach pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej, najgorzej – w opiece rehabilitacyjnej i ambulatoryjnej opiece specjalistycznej.
W dokumencie pokontrolnym czytamy między innymi: „W latach 2015–2020 Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji prawidłowo realizowała obowiązki w zakresie taryfikacji świadczeń, wynikające z ustawy o świadczeniach. Prezes Agencji terminowo sporządzał plany taryfikacji na dany rok i przekazywał je do zatwierdzenia ministrowi zdrowia wraz z opiniami prezesa NFZ i Rady ds. Taryfikacji. NIK zwraca jednak uwagę na niski stopień realizacji planów taryfikacji – tylko 33 proc. W badanym okresie nie opracowano taryf dla 1500 świadczeń z 2226, które zostały ujęte w planach taryfikacji lub zostały zlecone przez ministra zdrowia (prace nad 776 taryfami zostały wstrzymane, 299 taryf zostało wycofanych, a 425 taryf było w trakcie realizacji). Na niski stopień realizacji planów wpływ miały następujące czynniki: duża pracochłonność procesu taryfikacji, w tym przekraczający roczną perspektywę planowania proces uzyskiwania danych od świadczeniodawców oraz ich weryfikacji przez AOTMiT, oraz doraźne zlecanie przez ministra zdrowia przeprowadzenia taryfikacji. W tym trybie zlecił on opracowanie taryf dla 1436 świadczeń, wobec 790 ujętych bezpośrednio w planach taryfikacji (minister mógł używać takiego trybu w szczególnych przypadkach, a korzystał z niego nagminnie). Minister zdrowia nie zatwierdził lub nie zmienił 54 taryf świadczeń opracowanych przez prezesa Agencji w latach 2018–2020 (36 wynikających z planu taryfikacji oraz 18 zleconych przez ministra zdrowia), mimo że uzyskały one pozytywną opinię Rady ds. Taryfikacji, i nie przekazał ich prezesowi Agencji w celu opublikowania. Minister zdrowia swoje decyzje uzasadnił dezaktualizacją części analiz i projektów taryf oraz wprowadzaniem na rynek bardziej innowacyjnych rozwiązań. Ponadto w latach 2015–2020 (do 28 września) Agencja opracowała łącznie 138 projektów taryf, które nie zostały opublikowane w BIP do konsultacji zewnętrznych z powodu wstrzymania lub wycofania zlecenia przez ministra zdrowia. W ocenie NIK takie działanie naraża budżet państwa na nieuzasadnione koszty. Kontrolerzy NIK wykazali również, że w procesie taryfikacji problemem pozostaje jego długotrwałość. Ów proces trwał średnio 192 dni, a w najdłuższym przypadku były to nawet 464 dni”.
Do ministra zdrowia skierowane zostały wnioski między innymi o:
• zapewnienie prawidłowego funkcjonowania mechanizmu aktualizacji wyceny, wynikającej ze wzrostu kosztów udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem wynikających z ustawy o świadczeniach kompetencji AOTMiT i NFZ,
• podjęcie działań mających na celu nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, polegającej na uniemożliwieniu prezesowi agencji zlecania zadań na podstawie umów cywilnoprawnych członkom Rady ds. Taryfikacji.
Do prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia zostały skierowane wnioski między innymi o:
– ścisłą współpracę z AOTMiT i ministrem zdrowia w przypadku zaistnienia potrzeby wprowadzenia kompleksowych zmian wycen świadczeń opieki zdrowotnej związanych ze wzrostem kosztów w ochronie zdrowia,
– doprowadzenie do zgodności wartości punktowych świadczeń ustalonych przez prezesa NFZ w zarządzeniach w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w poszczególnych rodzajach świadczeń z taryfami obwieszczanymi przez prezesa AOTMiT.
Jeśli chcesz ściągnąć dokument Najwyższej Izby Kontroli, kliknij w: Wycena świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Artykuł opublikowano w Biuletynie Wielkopolskiej Izby Lekarskiej 10/2021.
Niejednolity sposób prowadzenia rachunku kosztów w podmiotach leczniczych w istotny sposób utrudniał uzyskanie danych niezbędnych do opracowania taryf. Przekładało się to na długotrwały proces wyceny świadczeń, a w ślad za tym na niski stopień (33 proc.) realizacji planów taryfikacji. NIK zwróciła uwagę na to, że taryfą objęto niespełna 17 proc. świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Kontrolerzy ustalili, że wartość sfinansowanych w 2019 r. świadczeń opieki zdrowotnej, dla których prezes AOTMiT opublikował taryfę, wynosiła 15,2 mld zł, wobec kosztów świadczeń zdrowotnych ogółem w wysokości 90,1 mld zł. Oznacza to, że jedynie niespełna 17 proc. świadczeń opieki zdrowotnej było objętych taryfą. Najlepiej pod tym względem wygląda sytuacja w opiece paliatywnej i hospicyjnej oraz świadczeniach pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej, najgorzej – w opiece rehabilitacyjnej i ambulatoryjnej opiece specjalistycznej.
W dokumencie pokontrolnym czytamy między innymi: „W latach 2015–2020 Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji prawidłowo realizowała obowiązki w zakresie taryfikacji świadczeń, wynikające z ustawy o świadczeniach. Prezes Agencji terminowo sporządzał plany taryfikacji na dany rok i przekazywał je do zatwierdzenia ministrowi zdrowia wraz z opiniami prezesa NFZ i Rady ds. Taryfikacji. NIK zwraca jednak uwagę na niski stopień realizacji planów taryfikacji – tylko 33 proc. W badanym okresie nie opracowano taryf dla 1500 świadczeń z 2226, które zostały ujęte w planach taryfikacji lub zostały zlecone przez ministra zdrowia (prace nad 776 taryfami zostały wstrzymane, 299 taryf zostało wycofanych, a 425 taryf było w trakcie realizacji). Na niski stopień realizacji planów wpływ miały następujące czynniki: duża pracochłonność procesu taryfikacji, w tym przekraczający roczną perspektywę planowania proces uzyskiwania danych od świadczeniodawców oraz ich weryfikacji przez AOTMiT, oraz doraźne zlecanie przez ministra zdrowia przeprowadzenia taryfikacji. W tym trybie zlecił on opracowanie taryf dla 1436 świadczeń, wobec 790 ujętych bezpośrednio w planach taryfikacji (minister mógł używać takiego trybu w szczególnych przypadkach, a korzystał z niego nagminnie). Minister zdrowia nie zatwierdził lub nie zmienił 54 taryf świadczeń opracowanych przez prezesa Agencji w latach 2018–2020 (36 wynikających z planu taryfikacji oraz 18 zleconych przez ministra zdrowia), mimo że uzyskały one pozytywną opinię Rady ds. Taryfikacji, i nie przekazał ich prezesowi Agencji w celu opublikowania. Minister zdrowia swoje decyzje uzasadnił dezaktualizacją części analiz i projektów taryf oraz wprowadzaniem na rynek bardziej innowacyjnych rozwiązań. Ponadto w latach 2015–2020 (do 28 września) Agencja opracowała łącznie 138 projektów taryf, które nie zostały opublikowane w BIP do konsultacji zewnętrznych z powodu wstrzymania lub wycofania zlecenia przez ministra zdrowia. W ocenie NIK takie działanie naraża budżet państwa na nieuzasadnione koszty. Kontrolerzy NIK wykazali również, że w procesie taryfikacji problemem pozostaje jego długotrwałość. Ów proces trwał średnio 192 dni, a w najdłuższym przypadku były to nawet 464 dni”.
Do ministra zdrowia skierowane zostały wnioski między innymi o:
• zapewnienie prawidłowego funkcjonowania mechanizmu aktualizacji wyceny, wynikającej ze wzrostu kosztów udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem wynikających z ustawy o świadczeniach kompetencji AOTMiT i NFZ,
• podjęcie działań mających na celu nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, polegającej na uniemożliwieniu prezesowi agencji zlecania zadań na podstawie umów cywilnoprawnych członkom Rady ds. Taryfikacji.
Do prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia zostały skierowane wnioski między innymi o:
– ścisłą współpracę z AOTMiT i ministrem zdrowia w przypadku zaistnienia potrzeby wprowadzenia kompleksowych zmian wycen świadczeń opieki zdrowotnej związanych ze wzrostem kosztów w ochronie zdrowia,
– doprowadzenie do zgodności wartości punktowych świadczeń ustalonych przez prezesa NFZ w zarządzeniach w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w poszczególnych rodzajach świadczeń z taryfami obwieszczanymi przez prezesa AOTMiT.
Jeśli chcesz ściągnąć dokument Najwyższej Izby Kontroli, kliknij w: Wycena świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Artykuł opublikowano w Biuletynie Wielkopolskiej Izby Lekarskiej 10/2021.
