Resort zapowiada lepszą walkę z bólem
| Tagi: | leczenie bólu, ból przewlekły, Magdalena Kocot-Kępska, Marek Kos, Marzena Domańska-Sadynica, Polskie Towarzystwo Badania Bólu |
Zdaniem ekspertów ból w Polsce jest wciąż źle leczony. Co trzecia dorosła osoba w naszym kraju cierpi z powodu bólu przewlekłego, jest coraz mniej poradni leczenia bólu, a czas oczekiwania, żeby się do takiej placówki dostać to niemal...rok. Ministerstwo Zdrowia obiecuje jednak zmiany na lepsze.
- Z okazji obchodonego 17 października Światowego Dnia Walki z Bólem w ramach kampanii "Nie musi boleć" Parlamentarny Zespół ds. Medycyny Bólu zorganizował w Sejmie debatę dotyczącą leczenia bólu w Polsce
- O tym, jak ogromny problem epidemiologiczny stanowi ból przewlekły w Polsce, mówił wiceminister zdrowia Marek Kos. Z danych, które przytoczył, wynika, że w 2023 r. ponad 3 mln osób stosowało leki z grupy opioidów. Na te leki wydanych zostało ponad 9 mln recept. – To świadczy o skali zjawiska, z jaką mamy do czynienia – powiedział
- Według dr Kocot-Kępskiej aż 1,5 mln osób z bólem przewlekłym deklaruje, że nie byłoby w stanie znieść silniejszego bólu. – Mniej więcej 30 proc. osób cierpiących z powodu bólu, cierpi w ciszy – leczy się samemu lub nie leczy się wcale – podkreśliła ekspertka
- Istotny problem stanowi zbyt mała liczba poradni leczenia bólu. Ponieważ leczą one pacjentów z całego kraju, czas oczekiwania w kolejce, by się dostać do niektórych z nich, wynosi nawet 312 dni
8,5 mln dorosłych Polaków cierpi z powodu przewlekłego bólu
Dr Magdalena Kocot-Kępska, prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu (PTBB), przytoczyła statystyki, które wskazują, że aż 27 proc. dorosłych Polaków cierpi z powodu bólu przewlekłego. Jest to niemal 8,5 mln osób. – To więcej niż średnia światowa, europejska, która wynosi 20 proc. Nie wiemy, jakie są tego przyczyny" – powiedziała specjalistka.
Zaznaczyła, że najczęściej ból przewlekły dotyczy osób starszych i kobiet (aż 60 proc. pacjentów z bólem przewlekłym to panie, zwłaszcza starsze i mieszkające na wsi).
Ludzie cierpią w ciszy
Według dr Kocot-Kępskiej aż 1,5 mln osób z bólem przewlekłym deklaruje, że nie byłoby w stanie znieść silniejszego bólu. – Mniej więcej 30 proc. osób cierpiących z powodu bólu, cierpi w ciszy – leczy się samemu lub nie leczy się wcale – podkreśliła ekspertka.
O tym, jak ogromny problem epidemiologiczny stanowi ból przewlekły w Polsce, mówił wiceminister zdrowia Marek Kos. Z danych, które przytoczył, wynika, że w 2023 r. ponad 3 mln osób stosowało leki z grupy opioidów. Na te leki wydanych zostało ponad 9 mln recept. – To świadczy o skali zjawiska, z jaką mamy do czynienia – powiedział.
Zwrócił uwagę, że ból przewlekły nie jest związany wyłącznie z chorobami nowotworowymi. –Jest cała masa chorób neurologicznych, reumatologicznych i innych, które wymagają leczenia bólu – zaznaczył.
Najczęstszą przyczyną bólu są dolegliwości ze strony układu kostno-mięśniowego
Dr Maria Maślińska, zastępca kierownika Kliniki Wczesnego Zapalenia Stawów Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie podkreśliła, że najczęstszą przyczyną bólu przewlekłego są dolegliwości ze strony układu kostno-mięśniowego (34 proc. wszystkich przyczyn bólu przewlekłego), jak choroba zwyrodnieniowa stawów, bóle krzyża, choroby zapalne stawów. Co więcej, wiele z tych chorób dotyczy młodych osób. Chodzi przede wszystkim o choroby zapalne stawów, jak reumatoidalne zapalenie stawów, które występuje u osób w wieku między 30. a 50. rokiem życia.
– Ból to najczęstszy objaw w medycynie. Ból ostry jest nam oczywiście potrzebny. Bez niego nie bylibyśmy w stanie przeżyć, bo jest to sygnał ostrzegawczo-obronny. Natomiast ból w chorobach przewlekłych potrzebny nam nie jest – tłumaczyła dr Kocot-Kępska. Dodała, że w ostatnim czasie ból przewlekły zaczyna być traktowany nie tylko jako objaw, ale też choroba sama w sobie, jak w przypadku migreny czy fibromialgii.
Nieleczony ból niszczy mózg
Specjalistka podkreśliła, że nieleczony ból przewlekły to nie tylko źródło cierpienia, ale też ogromny problem zdrowotny. – Nieleczony ból przewlekły ból niszczy mózg. Już 20 lat temu stwierdzono, że nieleczony ból krzyża powoduje zmiany w substancji szarej, czyli wpływa bezpośrednio na to jak funkcjonuje mózg. Uważa się, że jeden rok chorowania na fibromialgię oznacza 10 lat fizjologicznego starzenia się mózgu – powiedziała dr Kocot-Kępska. Dodała, że pacjenci z bólem przewlekłym często mają zaburzenia poznawcze, depresyjne lękowe i zaburzenia snu.
– Ból przewlekły jest również bardzo kosztowny. Jak wyliczono w USA, generuje on koszty wyższe niż choroby sercowo-naczyniowe i cukrzyca razem wzięte – wymieniała ekspertka. Nieleczony ból opóźnia procedury diagnostyczne u pacjentów nowotworowych, nieleczony ból pooperacyjny wydłuża powrót do zdrowia.
Dlatego dobre leczenie bólu jest koniecznością, ale też prawem każdego z nas, podkreśliła prezes PTBB.
Zbyt mało poradni leczenia bólu
Dr Kocot-Kępska przedstawiła na debacie rekomendacje PTBB, które są konieczne, by poprawić jakość leczenia bólu przewlekłego w Polsce.
Istotny problem stanowi zbyt mała liczba poradni leczenia bólu. – Jedynie 17 poradni, które leczą ból posiada certyfikat PTBB. Są to poradnie wielospecjalistyczne" – zaznaczyła specjalistka. Ponieważ leczą one pacjentów z całego kraju, czas oczekiwania w kolejce, by się dostać do niektórych z nich, wynosi nawet 312 dni.
Ponadto poradnie te są bardzo nierównomiernie rozmieszczone na terenie kraju. W niektórych województwach, jak lubuskie, kujawsko-pomorskie, lubelskie, świętokrzyskie, podkarpackie, wymieniał wiceminister Kos. Przypomniał, że w ciągu ostatnich 8 lat liczba poradni leczenia bólu spadła z 26 do 17. – Chcemy przyspieszyć prace nad takim rozwiązaniem, by poradni leczenia bólu było w Polsce więcej – powiedział.
Dr Kocot-Kępska powiedziała, że konieczne jest również zwiększenie dostępności do wielokierunkowego leczenia chorych z bólem przewlekłym. Obejmuje ono odpowiednio dobraną farmakoterapię, rehabilitację, neuromodulację, zabiegi interwencyjne oraz psychoterapię. – Leczenie bólu kojarzy się z tabletką z morfiną, ale obecnie są to wszystkie metody łącznie z aktywnością fizyczną i odpowiednią dietą. Dzięki temu jesteśmy w stanie zmniejszyć zużycie opioidów i ograniczyć wydatki w ochronie zdrowia – tłumaczyła specjalistka.
Zwróciła uwagę na konieczność podniesienia wyceny świadczeń zdrowotnych udzielanych w wielospecjalistycznych poradniach leczenia bólu. – Wycenę świadczeń mamy sprzed wielu lat i nie oddaje ona rzeczywistych kosztów – podkreśliła dr Kocot-Kępska.
W jej opinii ogromną bolączką jest to, że Narodowy Fundusz Zdrowia nie płaci za poradę psychologiczną dla wszystkich pacjentów z bólem przewlekłym. Istotne jest również rozszerzenie listy zawodów medycznych uprawnionych do udzielania świadczeń w poradni leczenia bólu, którzy nabyli umiejętność w zakresie medycyny bólu.
Ujednolicenie refundacji opioidów poprawia sytuację
Prezes PTBB przypomniała, że zgodnie z obowiązującym od 1 października obwieszczeniem refundacyjnym leki opioidowe są refundowane we wszystkich zarejestrowanych wskazaniach. Jej zdaniem ujednolicenie refundacji tych leków znacznie poprawia sytuację pacjentów z bólem przewlekłym.
– Obecnie musimy zacząć pracować z resortem zdrowia nad jakąkolwiek refundacją koanalgetyków stosowanych i rekomendowanych w leczeniu bólu neuropatycznego – zaznaczyła dr Kocot-Kępska.
Dodała, że eksperci zajmujący się leczeniem bólu wnioskują również o wprowadzenie bezpłatnych szczepień przeciwko półpaścowi, ponieważ jest to jedyna metoda zapobiegania bardzo bolesnemu powikłaniu tej choroby, czyli neuralgii popółpaścowej.
Potrzebna kilkuetapowa ścieżka pacjenta
Ekspert w dziedzinie ochrony zdrowia Marzena Domańska-Sadynica, prezes Fundacji Eksperci dla Zdrowia podsumowała, że aby poprawić skuteczność bólu przewlekłego w Polsce, konieczne jest stworzenie kilkuetapowej ścieżki pacjenta z bólem przewlekłym - od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, przez wielospecjalistyczną poradnię leczenia bólu (gdy lekarz POZ nie jest w stanie choremu pomóc), aż po specjalistyczne oddziały szpitalne leczenia bólu dla pacjentów w kryzysie bólowym.
